(Opstel nr. 12)
Wat wil ik nou eigenlijk schrijven, en waarom en voor wie?
Ik wil schrijven over de zgn. ‘nieuwe spiritualiteit’, over het holisme, over de ‘new age’. Over de nieuwe cultuur die zou moeten gaan heersen. Over, hoe zou dat zou zitten met de scheiding van kerk en staat als spiritualiteit zich niet meer in de vorm van godsdiensten voordoet. Over de betekenis en de plaats van het ik en individualisering in de context van spirituele en geestelijke groei.
En waarom?
Omdat ik het van belang vind, omdat ik het kwijt wil. Hoe weinig dit ook gelezen wordt. Ik ga er mee door. Al moet ik het dan misschien zien als slechts ‘in het reine komen met mijn hersenprut’, maar ook dat is ten slotte mensenwerk.
Waarom nog meer?
Om te wijzen op het gevaar van naïviteit, vaagheid en weerzin om na te denken, waardoor je het zicht verliest op het verschil tussen holisme en totalitarisme. ‘Je moet niet zo in je kop zitten’ is een veel gehoorde mantra in het alternatieve en spirituele circuit. Over de idealistische goede bedoelingen om grote volksdelen een universele levenshouding aan te meten terwijl ze daar niet bewust voor kiezen. Er liggen slangen onder het holistische bloemenveld om het eens dichterlijk uit te drukken. Slangen van collectivisme en totalitarisme.
En voor wie?
Voor mijn kinderen nog steeds, voor hun generatie en voor hun kinderen. Erg onbescheiden voor een AOWer?..... Zal wel. Ik merk wel dat ik me ondertussen meer op een andere groep begin te richten. Dat zijn de ‘progressieven’, de alternatieven. Vooral de ‘nieuwe spirituelen’.
Gedachte experiment
In de zomer van 2004 had ik ook zo’n schrijfdrift. Ik deed toen een gedachte experiment. Dat ging als volgt.
Stel dat je het kwade plan zou hebben om racisme in Nederland te doen ontstaan, wat zou je dan moeten doen?
Uitgaande van de analyses over het Duitse volk in de 20er en 30er jaren van de vorige eeuw zou je moeten zorgen voor ontworteling. Voor een flink groot minderwaardigheidscomplex. Voor een crisis in hun identiteit. Dat zou voor de meeste mensen niet te verdragen of te verwerken zijn. Het zou zorgen voor een soort van gat of leegte in hun zelfgevoel. Met alle macht zouden ze proberen om boven dat gat uit te blijven door heel sterk op hun wil en hun ego te gaan vertrouwen, door in macht en controle te gaan en zich steeds groter en sterker te maken om dat nare lege gat niet te hoeven beleven. Mentaliteit aankweken, sterk zijn , doorgaan, vooral doorgaan en dergelijke.
Althans zo ging het blijkbaar toen. Nu zien we hier nog een nieuwe variant aan toegevoegd. Je kan die angst, die leegte, die twijfel en onzekerheid ook verbergen door er een andere naam aan te geven. Bijvoorbeeld openheid, pacifisme, liefde, verbinding en solidariteit, en vooral ook het jezelf openen voor meer vrouwelijke energieën die nu al bijna 2000 jaar onderdrukt waren door het eenzijdige mannelijke, patriarchale denken.
Wat hebben we gezien sinds het laatste kwart van de vorige eeuw? Precies dat. Alsof er een kwade genius aan het werk was. Een 'weg met ons' mentaliteit sloop in ons binnen. Ik ken het zelf heel goed. Niemand heeft me letterlijk verteld om ‘een hang naar het oosten’, te beginnen. Natuurlijk niet, dat zou te simpel zijn. Mijn hang naar het oosten had zeker ook iets authentieks, een zoeken naar zin, naar inzicht en wijsheid. Maar die behoefte werd aan de andere kant flink ondersteund door een negatief beeld van onszelf, en van mijzelf als onderdeel ‘van ons’. Ik had een diepgaand gevoel en besef dat wij niet deugden. Dat ik als lid van de Nederlandse en westerse cultuur niet deugde. Als ik al trots was op onze Nederlandse cultuur dan was het op het ontbreken van een trots op Nederlander zijn. Als er iets typisch Nederlands was dan zou dat misschien het ontbreken van nationale trots, etnische trots, en patriottisme zijn. Eigenlijk zou dat over de rest van Europa en de wereld verspreid moeten worden. Het is heel moeilijk om afdoende verklaringen te vinden voor het tevoorschijn komen van die universalisering van die algemenisering. Die drang om niets typisch eigens te hebben als volk, als land, als cultuur.
Anti-materialisme, anti-kapitalisme, anti-kolonialisme, anti-rationalisme, anti-technologisering, anti-industrialisering anti ‘het leugenachtige westerse denken', anti van alles wat westers is. Het enige waar wij, het westen goed voor zijn, is voor het ‘noodzakelijke kwaad’. ‘We zijn hier tenslotte wel op aarde, niet dan?’ Wij, het westen zijn goed voor het materiële en aardse. Voor innerlijke beschaving, geestelijk leven en cultuur moet je elders zijn. Wij westerse materiële lege hulzen moesten ons laven aan de wijsheid en verfijning van de oosterse en andere niet-westerse culturen. Zelden merkte iemand hier enige inconsequentie in op. Niemand lijkt de gespletenheid hiervan op te merken. Wel werd er af en toe gereageerd met; we moeten wel zorgen voor balans en evenwicht tussen hart en verstand hé mensen. Wel met beide voeten op de grond blijven jongens en meisjes! Dan werd er plotseling weer praktisch, zakelijk en efficiënt aangepakt. Daarna ging men dan trots weer verder met het hand in eigen boezem steken. Want dat was nog eens zelfkritisch en een waar teken van geestelijke en innerlijke groei. Dat leden van andere culturen daarbij ook een (beschuldigende) hand in de westerse boezem staken (in plaats van in hun eigen boezem) kwam goed van pas want droeg bij aan het zelfbeeld van openheid, streven naar eerlijkheid en universele broederschap. Het toonde ook aan dat men goed bezig was de eigen balken in het oog op te ruimen en niet naar de splinters in de ogen van anderen te kijken.
Natuurlijk schrijf ik hier over mezelf. Toch heb ik dit ook erg veel om me heen gezien. Ik weet zeker dat velen dit zullen herkennen.
Sluipende spiritualisering
Ja, da’s nog eens wat anders dan sluipende Islamisering. Weg met ons, zei ik enkele alinea’s terug. Nou ja, niet weg met ons zelf maar wel weg met elke vorm van identiteitbesef als Nederlander, als westerling, als blanke, als man, als lid van een bepaald milieu. Zelfs wordt de geslachtelijke identiteit op de helling gezet om te ontdekken wat je ware seksuele geaardheid is. Op zich een heel goed iets in een spirituele context, met een doel van universele broederschap, met een doel van vrede en het wegwerken van barrières en scheidingslijnen tussen mensen. Het zijn allemaal idealen en levensdoelen van de nieuwe spirituelen als burgers. In een eerder stuk genaamd ‘uitgeburgerd en weer ingeburgerd’ werd opgemerkt dat de huidige spiritueel geïnteresseerden niet meer intreden in een monniken of nonnen orde, of priester worden. Nee mensen hebben hun uiterlijke godsdienstige vormen losgegooid en combineren hun spirituele zoektochten nu met het gewone burgerlijke leven. Allemaal heel mooi en goed. Maar waren die 26% van de Nederlanders nog in een godsdienst georganiseerd dan zou deze groep beter herkend en aangewezen kunnen worden. Dan zou de gedachte aan de scheiding van kerk en staat onherroepelijk naar boven komen en gezocht worden naar evt. te nemen maatregelen. Natuurlijk zou dat niets uitgehaald hebben. Maar het lijkt me wel goed om ons hier van bewust te zijn. Hier ligt een macht. Hiermee kan je meebepalen wat er in een land gebeurt. Ik schat in dat het overgrote deel van deze 26% op links of op het midden van het politieke spectrum stemt. Dit is hun goed recht, de meerderheid wil meer universele mensenrechten, meer wereldburgerschap. Weg met de nationale en etnische identiteit, weg met de westerse cultuur en identiteit, te beginnen uit Nederland. Nederland toch weer gidsland. Stelletje dominees.
Terug naar het gedachte experiment. Hoe kweek je ook al weer blank racisme als je dat zou willen? Door een kloof te creëren met dat deel van het volk dat niet in dit soort groei en verandering geïnteresseerd is. Door wanneer ze vasthouden aan hun eigen diverse identiteitsankers ze vooral te veroordelen, minachten en kritiseren. Door stelling tegenover ze te nemen. Ze erover te beleren dat gelijkheid van alle culturen en alle mensen boven hun beperkte en plaatselijke rechten gaan. Ik heb niet onthouden waar en wanneer ik het volgende oppikte.
'wie zijn wij om een eerstgeboorterecht uit te oefenen, hoezo is Nederland voor zijn inwoners? Iedereen heeft recht op dit stukje aarde, waarom zouden wij, toevallige inwoners, daar enig bijzonder recht op doen gelden?'.
Heel modern. Maar ook heel erg boeddhistisch, theosofisch en 'nieuw spiritueel'. Met zulke bestuurders kan je het laatste restje van de theosofische beweging die H.P.B. naliet gerust opheffen. Weg met die achterlijke nationale en etnische identiteiten en dat egoïstische eigendomsrecht. Wij zijn één mensheid, één aarde. Worden jullie je daar maar eens van bewust!
De tegenpartij
Zo is het gauw gedaan met een eigen identiteit en cultuur. Iedereen is (ongevraagd) ineens wereldburger en kan zomaar overal wonen. Te beginnen in Nederland natuurlijk weer. Andere landen werd voor dit prachtige plan niets gevraagd, nog werden de inwoners van Nederland iets gevraagd. Laat staan dat er enige wederkerigheid verlangt werd van landen waar de immigranten vandaan kwamen. Het was Jaques Wallage die bovenstaande uitspraak deed. Nou verdenk ik Wallage niet van enige spiritualiteit maar zoals we eerder al konden zien, er vindt hier een bepaalde samenvloeiing plaats van internationalisme, socialisme en spirituele holistische idealen.
Is hier niet een al te grote kloof ontstaan tussen het progressief ‘kader’ inzake de culturele vernieuwing en vooruitgang enerzijds en de grote groep ‘stemmers’ op links en progressief die in feite gelokt werden met idealen over solidariteit en gelijke rechten. En met die in feite populistische makkelijke waarheden als; ‘de breedste schouders moeten de zwaarste lasten dragen’?
Het is mijn denkbeeldige racistenkweker niet gelukt. Door die overdaad aan universalisme werd wel een tegenbeweging opgeroepen. Daar kon je gemakkelijk je eigen verboden en onderdrukte racisme op projecteren. Soms heel gemakkelijk want natuurlijk is het Nederlandse volk net zo min vrij van dergelijke aandriften als ieder ander volk. Via de Centrum partij, Fortuyn en LPF en later de PVV kreeg die tegenbeweging vorm. Nog steeds wordt daarop geprojecteerd en beschuldigd.
Dit is hoe ik het heb zien werken. Miskenning en ontkenning van het eigen volk, het klootjesvolk, Jan met de Pet, tegenwoordig Henk en Ingrid geheten. Ze veel te hoge idealen opleggen zonder ze iets te vragen. Tegelijkertijd de nieuw binnengekomen etnische groepen nou juist helemaal geen universalisme opleggen want die hebben hun etniciteit, nationalisme en godsdienstige identiteit en trots nog hard nodig. 'Zij zijn daar nog niet aan toe'. Bovendien; 'wie zijn wij om dat te doen'? .........
Blank racisme kweken, racisme vestigen in Nederland is niet gelukt. Wel is er door te hoge idealen op te leggen een PVV geschapen, een fenomeen als Wilders gecreëerd. Maar de racistenkweker, die heeft zich misrekend. De Nederlanders gingen geen progroms houden. Ze stemden met hun voeten, door weg te trekken naar andere buurten en nieuwe steden. En stemden met het rode potlood op de PVV zoals je dat van moderne democratische burgers mag verwachten.
Wat wil ik nou eigenlijk schrijven, en waarom en voor wie?
Ik wil schrijven over de zgn. ‘nieuwe spiritualiteit’, over het holisme, over de ‘new age’. Over de nieuwe cultuur die zou moeten gaan heersen. Over, hoe zou dat zou zitten met de scheiding van kerk en staat als spiritualiteit zich niet meer in de vorm van godsdiensten voordoet. Over de betekenis en de plaats van het ik en individualisering in de context van spirituele en geestelijke groei.
En waarom?
Omdat ik het van belang vind, omdat ik het kwijt wil. Hoe weinig dit ook gelezen wordt. Ik ga er mee door. Al moet ik het dan misschien zien als slechts ‘in het reine komen met mijn hersenprut’, maar ook dat is ten slotte mensenwerk.
Waarom nog meer?
Om te wijzen op het gevaar van naïviteit, vaagheid en weerzin om na te denken, waardoor je het zicht verliest op het verschil tussen holisme en totalitarisme. ‘Je moet niet zo in je kop zitten’ is een veel gehoorde mantra in het alternatieve en spirituele circuit. Over de idealistische goede bedoelingen om grote volksdelen een universele levenshouding aan te meten terwijl ze daar niet bewust voor kiezen. Er liggen slangen onder het holistische bloemenveld om het eens dichterlijk uit te drukken. Slangen van collectivisme en totalitarisme.
En voor wie?
Voor mijn kinderen nog steeds, voor hun generatie en voor hun kinderen. Erg onbescheiden voor een AOWer?..... Zal wel. Ik merk wel dat ik me ondertussen meer op een andere groep begin te richten. Dat zijn de ‘progressieven’, de alternatieven. Vooral de ‘nieuwe spirituelen’.
Gedachte experiment
In de zomer van 2004 had ik ook zo’n schrijfdrift. Ik deed toen een gedachte experiment. Dat ging als volgt.
Stel dat je het kwade plan zou hebben om racisme in Nederland te doen ontstaan, wat zou je dan moeten doen?
Uitgaande van de analyses over het Duitse volk in de 20er en 30er jaren van de vorige eeuw zou je moeten zorgen voor ontworteling. Voor een flink groot minderwaardigheidscomplex. Voor een crisis in hun identiteit. Dat zou voor de meeste mensen niet te verdragen of te verwerken zijn. Het zou zorgen voor een soort van gat of leegte in hun zelfgevoel. Met alle macht zouden ze proberen om boven dat gat uit te blijven door heel sterk op hun wil en hun ego te gaan vertrouwen, door in macht en controle te gaan en zich steeds groter en sterker te maken om dat nare lege gat niet te hoeven beleven. Mentaliteit aankweken, sterk zijn , doorgaan, vooral doorgaan en dergelijke.
Althans zo ging het blijkbaar toen. Nu zien we hier nog een nieuwe variant aan toegevoegd. Je kan die angst, die leegte, die twijfel en onzekerheid ook verbergen door er een andere naam aan te geven. Bijvoorbeeld openheid, pacifisme, liefde, verbinding en solidariteit, en vooral ook het jezelf openen voor meer vrouwelijke energieën die nu al bijna 2000 jaar onderdrukt waren door het eenzijdige mannelijke, patriarchale denken.
Wat hebben we gezien sinds het laatste kwart van de vorige eeuw? Precies dat. Alsof er een kwade genius aan het werk was. Een 'weg met ons' mentaliteit sloop in ons binnen. Ik ken het zelf heel goed. Niemand heeft me letterlijk verteld om ‘een hang naar het oosten’, te beginnen. Natuurlijk niet, dat zou te simpel zijn. Mijn hang naar het oosten had zeker ook iets authentieks, een zoeken naar zin, naar inzicht en wijsheid. Maar die behoefte werd aan de andere kant flink ondersteund door een negatief beeld van onszelf, en van mijzelf als onderdeel ‘van ons’. Ik had een diepgaand gevoel en besef dat wij niet deugden. Dat ik als lid van de Nederlandse en westerse cultuur niet deugde. Als ik al trots was op onze Nederlandse cultuur dan was het op het ontbreken van een trots op Nederlander zijn. Als er iets typisch Nederlands was dan zou dat misschien het ontbreken van nationale trots, etnische trots, en patriottisme zijn. Eigenlijk zou dat over de rest van Europa en de wereld verspreid moeten worden. Het is heel moeilijk om afdoende verklaringen te vinden voor het tevoorschijn komen van die universalisering van die algemenisering. Die drang om niets typisch eigens te hebben als volk, als land, als cultuur.
Anti-materialisme, anti-kapitalisme, anti-kolonialisme, anti-rationalisme, anti-technologisering, anti-industrialisering anti ‘het leugenachtige westerse denken', anti van alles wat westers is. Het enige waar wij, het westen goed voor zijn, is voor het ‘noodzakelijke kwaad’. ‘We zijn hier tenslotte wel op aarde, niet dan?’ Wij, het westen zijn goed voor het materiële en aardse. Voor innerlijke beschaving, geestelijk leven en cultuur moet je elders zijn. Wij westerse materiële lege hulzen moesten ons laven aan de wijsheid en verfijning van de oosterse en andere niet-westerse culturen. Zelden merkte iemand hier enige inconsequentie in op. Niemand lijkt de gespletenheid hiervan op te merken. Wel werd er af en toe gereageerd met; we moeten wel zorgen voor balans en evenwicht tussen hart en verstand hé mensen. Wel met beide voeten op de grond blijven jongens en meisjes! Dan werd er plotseling weer praktisch, zakelijk en efficiënt aangepakt. Daarna ging men dan trots weer verder met het hand in eigen boezem steken. Want dat was nog eens zelfkritisch en een waar teken van geestelijke en innerlijke groei. Dat leden van andere culturen daarbij ook een (beschuldigende) hand in de westerse boezem staken (in plaats van in hun eigen boezem) kwam goed van pas want droeg bij aan het zelfbeeld van openheid, streven naar eerlijkheid en universele broederschap. Het toonde ook aan dat men goed bezig was de eigen balken in het oog op te ruimen en niet naar de splinters in de ogen van anderen te kijken.
Natuurlijk schrijf ik hier over mezelf. Toch heb ik dit ook erg veel om me heen gezien. Ik weet zeker dat velen dit zullen herkennen.
Sluipende spiritualisering
Ja, da’s nog eens wat anders dan sluipende Islamisering. Weg met ons, zei ik enkele alinea’s terug. Nou ja, niet weg met ons zelf maar wel weg met elke vorm van identiteitbesef als Nederlander, als westerling, als blanke, als man, als lid van een bepaald milieu. Zelfs wordt de geslachtelijke identiteit op de helling gezet om te ontdekken wat je ware seksuele geaardheid is. Op zich een heel goed iets in een spirituele context, met een doel van universele broederschap, met een doel van vrede en het wegwerken van barrières en scheidingslijnen tussen mensen. Het zijn allemaal idealen en levensdoelen van de nieuwe spirituelen als burgers. In een eerder stuk genaamd ‘uitgeburgerd en weer ingeburgerd’ werd opgemerkt dat de huidige spiritueel geïnteresseerden niet meer intreden in een monniken of nonnen orde, of priester worden. Nee mensen hebben hun uiterlijke godsdienstige vormen losgegooid en combineren hun spirituele zoektochten nu met het gewone burgerlijke leven. Allemaal heel mooi en goed. Maar waren die 26% van de Nederlanders nog in een godsdienst georganiseerd dan zou deze groep beter herkend en aangewezen kunnen worden. Dan zou de gedachte aan de scheiding van kerk en staat onherroepelijk naar boven komen en gezocht worden naar evt. te nemen maatregelen. Natuurlijk zou dat niets uitgehaald hebben. Maar het lijkt me wel goed om ons hier van bewust te zijn. Hier ligt een macht. Hiermee kan je meebepalen wat er in een land gebeurt. Ik schat in dat het overgrote deel van deze 26% op links of op het midden van het politieke spectrum stemt. Dit is hun goed recht, de meerderheid wil meer universele mensenrechten, meer wereldburgerschap. Weg met de nationale en etnische identiteit, weg met de westerse cultuur en identiteit, te beginnen uit Nederland. Nederland toch weer gidsland. Stelletje dominees.
Terug naar het gedachte experiment. Hoe kweek je ook al weer blank racisme als je dat zou willen? Door een kloof te creëren met dat deel van het volk dat niet in dit soort groei en verandering geïnteresseerd is. Door wanneer ze vasthouden aan hun eigen diverse identiteitsankers ze vooral te veroordelen, minachten en kritiseren. Door stelling tegenover ze te nemen. Ze erover te beleren dat gelijkheid van alle culturen en alle mensen boven hun beperkte en plaatselijke rechten gaan. Ik heb niet onthouden waar en wanneer ik het volgende oppikte.
'wie zijn wij om een eerstgeboorterecht uit te oefenen, hoezo is Nederland voor zijn inwoners? Iedereen heeft recht op dit stukje aarde, waarom zouden wij, toevallige inwoners, daar enig bijzonder recht op doen gelden?'.
Heel modern. Maar ook heel erg boeddhistisch, theosofisch en 'nieuw spiritueel'. Met zulke bestuurders kan je het laatste restje van de theosofische beweging die H.P.B. naliet gerust opheffen. Weg met die achterlijke nationale en etnische identiteiten en dat egoïstische eigendomsrecht. Wij zijn één mensheid, één aarde. Worden jullie je daar maar eens van bewust!
De tegenpartij
Zo is het gauw gedaan met een eigen identiteit en cultuur. Iedereen is (ongevraagd) ineens wereldburger en kan zomaar overal wonen. Te beginnen in Nederland natuurlijk weer. Andere landen werd voor dit prachtige plan niets gevraagd, nog werden de inwoners van Nederland iets gevraagd. Laat staan dat er enige wederkerigheid verlangt werd van landen waar de immigranten vandaan kwamen. Het was Jaques Wallage die bovenstaande uitspraak deed. Nou verdenk ik Wallage niet van enige spiritualiteit maar zoals we eerder al konden zien, er vindt hier een bepaalde samenvloeiing plaats van internationalisme, socialisme en spirituele holistische idealen.
Is hier niet een al te grote kloof ontstaan tussen het progressief ‘kader’ inzake de culturele vernieuwing en vooruitgang enerzijds en de grote groep ‘stemmers’ op links en progressief die in feite gelokt werden met idealen over solidariteit en gelijke rechten. En met die in feite populistische makkelijke waarheden als; ‘de breedste schouders moeten de zwaarste lasten dragen’?
Het is mijn denkbeeldige racistenkweker niet gelukt. Door die overdaad aan universalisme werd wel een tegenbeweging opgeroepen. Daar kon je gemakkelijk je eigen verboden en onderdrukte racisme op projecteren. Soms heel gemakkelijk want natuurlijk is het Nederlandse volk net zo min vrij van dergelijke aandriften als ieder ander volk. Via de Centrum partij, Fortuyn en LPF en later de PVV kreeg die tegenbeweging vorm. Nog steeds wordt daarop geprojecteerd en beschuldigd.
Dit is hoe ik het heb zien werken. Miskenning en ontkenning van het eigen volk, het klootjesvolk, Jan met de Pet, tegenwoordig Henk en Ingrid geheten. Ze veel te hoge idealen opleggen zonder ze iets te vragen. Tegelijkertijd de nieuw binnengekomen etnische groepen nou juist helemaal geen universalisme opleggen want die hebben hun etniciteit, nationalisme en godsdienstige identiteit en trots nog hard nodig. 'Zij zijn daar nog niet aan toe'. Bovendien; 'wie zijn wij om dat te doen'? .........
Blank racisme kweken, racisme vestigen in Nederland is niet gelukt. Wel is er door te hoge idealen op te leggen een PVV geschapen, een fenomeen als Wilders gecreëerd. Maar de racistenkweker, die heeft zich misrekend. De Nederlanders gingen geen progroms houden. Ze stemden met hun voeten, door weg te trekken naar andere buurten en nieuwe steden. En stemden met het rode potlood op de PVV zoals je dat van moderne democratische burgers mag verwachten.
Reacties
Allereerst, het doet me goed, dat er nog mensen zijn zoals jij,die in plaats van zich terug te trekken in hun kleine particuliere universum, hun verantwoordelijkheid nemen,en hun rijkdom aldaar gevonden willen inzetten ten behoeve van hen die nog niet zover zijn. Die van deswege hun leegte opvullen opnieuw met leegte. De heilloze structuren op het ego gebaseerd door haat en angst gedreven.
Na een aantal van je opstellen te hebben gelezen, is het me onderhand wel duidelijk dat met name het integratievraagstuk
jouw belangrijkste aandachtspunt uitmaakt.
Hieronder een kleine anecdote die naar mijn opvatting,een bepaald facet belicht,regelmatig terugkerend in jouw betoog met betrekking tot het integratie debat: Wij passen ons aan aan de imigrant,maar wat doet hij? Leert hij ook van ons?
Eind jaren 80 vroeg een kennis van me, een Irakees gelovig moslim, me eens mee te gaan naar de moskee,voor het bijwonen van een dienst.Tilburg, aan het Wilhelminaplein.In de grote ruimte,in een kring gezeten op de grond ,samen met een man of twintig ving de dienst aan.
Op een bepaald moment stond iedereen op,en boog het hoofd, conform de rite.Ik bleef zitten. Stagnatie.Verstolen blikken in mijn richting. Gebaren, dat ik ook moest opstaan. Zonder effect.Ik ga mee, maar stel ook zelf de grens vast. Mijn kennis naderhand was wat beduusd. Begreep niet dat ik daar nou zo,n punt van moest maken.
En toch, beste kerel,daar begint het wel: op het elementaire niveau; als je daar al onoplettend bent...
Vraag nu aan jou, wat zou jij hebben gedaan? Met alle respect, overigens, mocht jouw keuze anders uitvallen.
Ga door met uw goede liefdewerk.
Ik weet niet wat ik zou hebben gedaan. Het is mij in dit voorval niet helemaal duidelijk waarom er opgestaan moest worden.
Kan zijn dat ik ook zou zijn blijven zitten. Ik moet wel zeggen dat ik je daarin heel moedig vind. Mijn gedachten gaan automatisch terug naar de kerkgang vroeger toen ik nog op de lagere school zat. Het is me nooit echt duidelijk geworden wanneer en waarom er op bepaalde momenten gestaan of gezeten moest worden. Ik bewoog maar gewoon met de kudde mee. Leidde soms tot wonderlijke en hilarische taferelen. Ik moet bekennen ik met het gaan zitten veel sneller was dan met het gaan staan.....
Over een facet dat jij in mijn stukken regelmatig ziet terugkomen, 'wat doet de immigrant, leert hij ook van ons?', nog dit;
Ik vind inderdaad dat er weinig wederkerigheid is. Ik zie vooral leren aan/van de buitenkant. Vandaar ook dat er weinig mee naar hun thuislanden wordt gebracht. Alleen materieel, economisch, technisch enz. voordeel. Precies dat waarom ze zich van ons distantiëren en veroordelen en minachten. We zijn alleen goed voor het noodzakelijke kwaad van het aardse en wereldse. En dat steekt me. Dat houdt ook de tweedeling in stand.
Bovendien heb ik de arrogant genoemde mening dat zij hier zijn om te leren.
Volg daarvoor de ontwikkelingen in mijn opstellen.